Burn-out
De Wereld Health Organisation (WHO) wees erop dat werkstress en daarmee het ‘Burn-out’ Syndroom, als de totale emotionele uitputting, zicht tot een ‘volksziekte’ heeft ontwikkeld. In Nederland krijgt ruim 40% van de volwassenen ooit in zijn leven een psychische aandoening. Zo kent iedereen wel iemand die een burn-out heeft en/of last heeft van depressieve klachten. Volgens Hoogduin & van de Griendt (2015) zijn de oorzaken van psychische klachten heel simpel te reduceren op ‘erfelijkheid’ en ‘pech’. Bij ‘erfelijkheid’ is genetisch gezien sprake van een gevoeligheid om een bepaalde aandoening te krijgen, die dan tot uiting komt als er dan nog ‘nare omstandigheden’ een rol in het leven spelen. Dit wordt vaak gezien bij burn-out. Mede door erfelijkheid en persoonlijkheid lijkt het erop dat iemand reeds een bepaalde gevoeligheid heeft ontwikkeld, die bij confrontatie met ‘pech’ tot uiting komt. Bij ‘pech’ is er o.a. sprake van traumatische ervaringen en werkomstandigheden, die je niet alleen in de hand heb, en die wederom een burn-out in de hand werken.
In Japan staat hiervoor de term Karoshi: ‘dood door overwerken’. Japanners hechten veel waarde aan arbeid en de resultaten daaraan. Met de economische groei in de jaren 80 is overwerken meer de regel dan de uitzondering geworden. Het ministerie in Japan heeft inmiddels herkent dat er een schaduwkant is, en Karoshi als ziekte herkent.
Zo ver hoeven wij helemaal niet te kijken: hier bij ons spreken we van gedreven mensen die in en samen met een omgeving zich ontwikkelen tot Workaholics die niet alleen veel werken maar hun werk ook niet kunnen loslaten in de vrije tijd. Dit leidt niet zelden tot burn-out of kan zelfs in onbehandelde stadium leiden tot een depressie.
Helaas wordt vaak nog ‘te zwaar-wit’ gesproken over burn-out: Stress op de werkvloer ontwikkelt zich gauw tot een negatieve werkomgeving en is daarmee onomstreden een element in het ontstaan van een burn-out. En dit onderdeel bespreekbaar te maken klinkt vrij makkelijk, toch de ervaring toont al te vaak hoe moeilijk dit toch lijkt te zijn in de praktijk.
Daarbij ontwikkelt zich vaak een ‘schuldvraag’, die vaak ten koste van de werknemer ‘heen en weer’ wordt geschoven. Volgens Roelands (2017) gaat het hier dan ook niet om schuld maar om verantwoordelijkheid. Er waren tenslotte allerlei omstandigheden die hiervoor verantwoordelijk waren en gebeurtenissen waar niemand invloed op had. Na een (jarenlange) roofbouw zijn zowel werknemer als werkgever uiteindelijk verantwoordelijk voor het herstel.