Linkedin

Hoogsensitiviteit

Terminologie

Hooggevoelig of hoogsensitief? Hebben wij het dan over hetzelfde of is het anders? Of ligt het in de ‘vertaling’? In principe, aldus Tol (2018), betekent het hetzelfde. In de Nederlandse taal lijkt ‘hooggevoelig’ wat makkelijker in de mond te liggen. Nadelig hierbij is dat deze term enkel refereert aan onderwerpen zoals ‘voelen’ of ‘gevoelens’, terwijl ‘sensitiviteit‘ meer inhoudt dan alleen het ‘voelen.

Wat is Hoogsensitiviteit?

Misschien is het goed om het begrip hoogsensitiviteit uit te leggen. Hoogsensitiviteit is een begaafdheid in de waarneming: gespitste zintuigen zonder pauze. Mensen worden hoogsensitief genoemd omdat zij uitgesproken heftig reageren op prikkels (vanbinnen en vanbuiten zichzelf). Wetenschappelijke inzichten tonen aan dat deze bijzondere reacties op prikkels neurologische oorzaken hebben.

De grondlegger van het begrip ‘hoogsensitiviteit’ is de Amerikaanse wetenschapper en klinische psycholoog Elaine N. Aron. Zij heeft onderzocht dat mensen met het persoonlijkheidskenmerken hoogsensitiviteit een buitengewoon gevoelig zenuwstelsel hebben. Deze mensen, door Aron als ‘HSP’ (Highly Sensitive Person) omschreven, nemen prikkels uit de omgeving en uit hun eigen innerlijk gedetailleerder en sterker waar, worden ‘overspoelt’ van een grotere hoeveelheid informatie, die wederom intensiever in hun hersenen worden verwerkt, waardoor ze meer tijd nodig hebben om deze informatie te verwerken. Er is dus geen sprake van een ziekte of stoornis.

Neurologische oorzaken

Als we kijken naar die neurologische oorzaken dan kunnen we die als volgt uitleggen. Tijdens het neurologische prikkelverwerkingsproces worden meer prikkels in het zenuwstelsel opgenomen. Daarnaast worden die prikkels diepgaander verwerkt, waardoor meer hersengebieden actief zijn dan bij ‘normaal gevoelige’ mensen. Deze complexere verwerking verklaart ook waarom hoogsensitieve mensen meer tijd en rust nodig hebben voor de verwerking van de opgenomen informatie.

Hoe kunnen we hoogsensitieve mensen typeren?

Het allerbelangrijkste is dat je hoogsensitiviteit niet kunt krijgen, maar dat je het bent! Over het algemeen beschikken hoogsensitieve mensen over een rijk gevoelsleven, zijn ze creatief en hebben een uitstekende intuïtie. Daarnaast hebben ze een uitgebreid waarnemingsvermogen, waardoor ze uitstekend in staat zijn om mensen in zijn geheel waar te nemen (verbaal en non-verbaal). Waardoor een uitstekend inlevingsvermogen voor hun beschikbaar is. Ondanks dat hoogsensitiviteit een echte begaafdheid is, hebben veel mensen er last van.

Aron (2010) omschrijft hoogsensitiviteit als een ‘totaalpakket’. Daarbij is de kern van hoogsensitiviteit, aldus Tol (2018), ‘veel waarnemen’ en zich daarmee ‘verbinden’: beide  meer dan gemiddeld.

Hoogsensitieve mensen zijn in feite ‘hoog alert’: ze richten hun aandacht op alles. Het veel waarnemen uit zich op gevoelsmatige vlakte in een enorm empathisch vermogen. Al hoogsensitieve kinderen zijn uitstekende ‘scanners’: ze lezen de lichaamstaal en non-verbale signalen als een ‘tweede moedertaal’.

Door zich met hun waarneming te verbinden ‘verdiepen’ ze de waarneming ook achteraf. Dat brengt tevens het vermogen intens te genieten, diepgaand contact te ervaren met andere mensen, met de natuur, met het leven in zijn geheel. Zich met de waarneming te verbinden leidt ook ertoe dat waarden zoals rechtvaardigheid een mededogen een grote rol spelen. Tevens is het denken van hoogsensitieve mensen gekenmerkt door een holistische manier: alles hangt samen. Dat brengt hun vermogen tot uiting dat ze uitermate snel de meest complexe situaties kunnen overzien en analyseren wat er te kort schiet en wat nodig is.

Soorten van hoogsensitiviteit

Er is sprake van hoogsensitieve sensatiezoekers (High Sensation Seekers, HSS), die juist actief en nieuwsgierig zijn, en het dilemma ondergaan tussen verveling en overprikkeling te moeten leren maneuvreren. Deze mensen vragen zich vaak af of ze wel überhaupt hoogsensitief zijn gezien er een groot verschil bestaat met de andere stijl van hoogsensitiviteit.

Deze andere stijl kenmerkt zich door een rustig en teruggetrokken leven, waarin verveling niet plaats lijkt te vinden. Het zijn twee verschillende soorten hoogsensitiviteit, waarbij de grote groep hoogsensitieve mensen, aldus Elaine N. Aron (2018), zich meer in het midden hiervan bevindt. En dan zijn er nog introverte of extraverte hoogsensitieve, bezorgde of onbezorgde hoogsensitieve, ochtend of avond mensen, en dan komen er nog speciale vaardigheden op cognitief, muzikaal, artistiek en/of atletisch gebied. Je leest: in totaal een heel uniek plaatje per persoon.

Gave of gebrek?

Als je hoogsensitiviteit benadert dat het een kwaliteit (gave) is dan neem je boven staande kwaliteiten ter kennis. Erbij komen nog eigenschappen zoals creatief denken, snelle ‘schakelende’ denkers, sterke intuïtie (bedachtzaam), hebben een vernieuwingskracht en nemen niet gauw genoegen met een gemiddeld resultaat, authentiek, consciëntieus en loyaal. Hoogsensitiviteit wordt dan ook vaak vanuit de last bekeken: mensen kunnen zich niet afsluiten, zijn vaak moe en te gevoelig.

Hoe meer mensen de kwaliteiten van hoogsensitiviteit weten te benutten, hoe minder klachten zich ontwikkelen. Dat geld natuurlijk ook andersom. De verhouding klachten en kwaliteiten ziet voor een extraverte HSS anders uit dan voor een introverte HS. Waarbij de klachten bepaald worden door het stressniveau.

Psychische problemen en lichamelijke klachten

Hoogsensitieve mensen hebben geen ’filter’ in hun informatieverwerkingssysteem. Alle prikkels komen direct binnen. Deze grote hoeveelheid informatie kan zich als wortel van psychische problemen ontpoppen en tevens lichamelijke klachten veroorzaken. Dat kan verklaren dat mensen met hoogsensitiviteit een verhoogde kwetsbaarheid vertonen, wat onder andere gekenmerkt wordt door meer stress. Mensen met hoogsensitiviteit hebben baat eraan hun leven anders vorm te geven.

Duidelijk is: wie ondersteunende ouders heeft, staat later veel sterker in het leven. Een niet-sensitieve omgeving (ouders/leraren/vrienden) maakt mensen met hoogsensitiviteit ziek en verhoogt de kans op depressie en andere mentale problemen.

Hoogsensitiviteit en ouderschap

Het is voor ouders van hoogsensitieve kinderen van belang, dat ze weten of zijzelf ook hooggevoelig zijn. Dit heeft namelijk invloed op het gedrag tegenover het hoogsensitieve kind. Jouw goede kennis hierover is belangrijk voor jouw zelfbeeld en zelfreflectie, die een positieve bijdrage leveren aan de onderlinge relatie met jouw kind. Hoogsensitiviteit bij ouders leidt ertoe dat ze veel herkennen in de belevenissen van hun kind. Hierdoor lopen ze het gevaar dat ze hun kind niet als zelfstandige persoonlijkheid kunnen zien, maar meer als afbeelding van zichzelf.

Vicieuze Cirkel

Voor hoogsensitieve ouders kunnen kinderen een ‘bron van prikkels’ zijn. Hierdoor gaan ze over hun eigen grenzen heen en raken ze eerder overprikkeld. Ze belanden in een vicieuze cirkel, waardoor ‘sensitief’ gedrag en wederzijds begrip ver te zoeken zijn. Daarnaast kan het zo zijn dat juist deze hoogsensitieve ouders onbewust hun eigen hoogsensitiviteit sterk afkeuren en zichzelf ‘sterker voordoen’ dan dat ze zijn. Dit kan het hoogsensitieve kind er nog meer toe brengen zijn eigen hoogsensitiviteit te verwerpen.

Ben jij een hoogsensitieve ouder? Dan is het volgende belangrijk:

  • Realiseer je dat hoogsensitiviteit voor iedereen anders ‘leeft’.
  • Licht jouw kind toe over jouw hoogsensitiviteit.
  • Herken je eigen zwakheden en projecteer deze niet op je kind.
  • Werk aan je eigen afgrenzing.
  • Bescherm je kind niet te veel, maar moedig hem aan zijn kracht in te zetten.

Normaal sensitieve ouders

Het kan natuurlijk ook zo zijn dat jij als ouder niet hoogsensitief bent, maar wel een kind hebt dat hoogsensitief is. Normaal sensitieve ouders kunnen met onbegrip tegenover hun kind staan. Ze hebben moeite om het gedrag en de reacties van hun kind te begrijpen. Hierbij ontstaat het gevaar dat ze hun kind de boodschap meegeven dat het ‘niet goed’ is. En dat kan weer schaamte bij het kind losmaken. Aan de andere kant kunnen normaal sensitieve ouders een solide en rustige thuisbasis aan het kind bieden, waarin de kinderen tot rust kunnen komen.

Ben jij een normaal sensitieve ouder? Dan is het volgende belangrijk:

  • Accepteer jouw kind zoals het is.
  • Laat je informeren over hoogsensitiviteit.
  • Ondersteun jouw kind in zijn sterke kanten.
  • Overvraag jouw kind niet en gun hem zijn rust.
  •  

Duidelijk is:

Wie ondersteunende ouders heeft, staat later veel sterker in het leven. Een niet-sensitieve omgeving (ouders/leraren/vrienden) maakt mensen met hoogsensitiviteit ziek en verhoogt de kans op stress, burn-out en/of depressie.

Hoogsensitiviteit bij vrouwen, Mannen & Kinderen

Hoogsensitiviteit uit zich bij iedereen anders. Dit geldt ook voor kinderen. Het ene kind reageert heftig op smaak, geur en textuur, waardoor het een moeilijke en langzame eter is. Het andere kind kampt met hoofd- en buikpijn, waarvoor geen medische oorzaak te vinden is. En weer een ander kind heeft moeite met overgangen: van thuis naar school, van dag naar nacht, van alleen naar in een groep zijn etcetera.

Te Veel Prikkels Bij Kinderen

Zo fijngevoelig hoogsensitieve kinderen zijn, zo gemakkelijk kunnen ze ‘uit hun bol gaan’. Teveel prikkels en een buitenwereld die deze kinderen niet begrijpt, zorgen ervoor dat ze over hun grenzen gaan. Als ze niet worden geaccepteerd zoals ze zijn, voelen zij zich gauw ‘afgewezen’. Hierdoor gaan ze aan zichzelf twijfelen en dat heeft invloed op hun gevoel van eigenwaarde. Consequentie hiervan kan zijn dat ze zich steeds meer naar buiten oriënteren en afhankelijk worden van feedback van anderen. Zo verliezen deze kinderen al gauw het contact met zichzelf.

Zoals je hierboven hebt gelezen, is het belangrijk dat hoogsensitieve kinderen worden geaccepteerd en begrepen zoals ze zijn. Als deze kinderen de kans krijgen zichzelf volledig te ontwikkelen dan kunnen ze beter gebruikmaken van de kwaliteiten die hoogsensitiviteit met zich meebrengt: deze kinderen zijn meestal erg nieuwsgierig, fantasievol en uitermate sterk in complex denken. Een eigenschap die ook aan veel hoogsensitieve kinderen toebehoort, is dat ze goed tussen de lijnen kunnen lezen. Daardoor zijn zij ideale bemiddelaars, die staan voor rechtvaardigheid, harmonie en het welzijn van de groep.

De rol van opvoeders bij hoogsensitieve kinderen Hoe beter ouders, andere vaste contactpersonen en leraren op de eigenheid van een hoogsensitief kind kunnen ingaan, hoe groter de kans dat het kind bij zichzelf weet te blijven. Het is noodzakelijk dat het kind leert om zijn eigen behoeften te herkennen en als belangrijk te ervaren. Daarbij kan het zijn dat jullie als ouders moeten optreden tegen de gangbare opvoedadviezen of tegen de maatschappelijke verwachtingen ingaan. En daar wil ik jullie graag bij helpen door een aantal eenvoudige handvatten aan te reiken.

Zijn jullie als gezin enorm aan het worstelen met bepaalde issues? Of heeft jouw kind enorm veel moeite om sommige dingen te doen of zichzelf te uiten? Zie jij in jouw kind veel van de eigenschappen terug zoals o.a.

  • Diepe informatieverwerking
  • Woede-uitbraken
  • Terugtrekken in eigen wereld
  • Duidelijk rechtvaardigheidsgevoel
  • Weinig of een geselecteerde kring van vrienden
  • Enorm sociaal
  • Perfectionistisch
  • Zwak concentratievermogen
  • Psychosomatische klachten

Dan kan hoogsensitiviteit de oorzaak zijn.

Een hoogsensitief kind in huis is een cadeau en een uitdaging tegelijk. Samen bekijken we jullie situatie en jullie kind. Wij gaan ruimte creëren waarin zich de potentialen en vaardigheden van jullie kind en jullie gezin zich weer kunnen ontplooien.

Ben je benieuwd wat ik voor jou kan betekenen? Neem contact met mij op voor aanvullende informatie of maak een vrijblijvende afspraak voor een intakegesprek.

Hoogsensitiviteit @ work

Een goede werkplek te vinden is voor hoogsensitieve vaak een uitdaging. Vaak hebben ze het gevoel ‘anders te zijn’ en nog de eigen eisen nog aan de eisen van anderen te kunnen voldoen. Echter hoogsensitiviteit en een vervuld beroepsleven sluit elkaar geenzins uit. Het tegendeel is waar: hoogsensitieve mensen hebben waardevolle eigenschappen (LINK) die in onze moderne arbeidswereld dringend nodig zijn. Hochsensibiliteit kan als toekomstcompetentie worden omschreven, om die te gebruiken is het belangrijk:

  1. zich van zijn eigen hoogsensitiviteit bewust te worden;
  2. de daarmee verbonden uitdagingen te herkennen;
  3. de eigenschappen van hoogsensitiviteit te integreren in de rol als werknemer.
Uitdagingen

Inmiddels is wel duidelijk dat hoogsensitieve mensen op de werkvloer vaak dezelfde uitdagingen ervaren (Van den Daele & Nauwelaerts, 2017):

  1. De meest voor de hand liggende zijn de hoeveelheid prikkels die op de loer liggen. Te veel tegelijkertijd die moeilijk verwerkt kunnen worden, wat een hoogsensitieve gauw van stuk maakt. Denk daarbij aan lawaai op de (open) werkvloer, te veel onderbrekingen, te veel informatie, te veel vernieuwingen, te veel beweging om hen heen, om maar een paar te benoemen.

  2. Veel hoogsensitieve mensen ervaren moeite in de communicatie met anderen. Dit heeft te maken met hun ‘diepgaande verwerking’ van informatie, waardoor ze meer informatie verwerken en anders redeneren. Ook de meest voorkomende variant van ‘introvertheid en hoogsensitiviteit’ zorgt ervoor dat ze niet altijd even makkelijk direct kunnen aangeven dat ze met iets niet eens zijn. Of ze willen nog even op zoek gaan naar ‘verbindingen van wat ze nog niet begrijpen’ en als ze een vraag willen stellen is het gesprek of moment alweer voorbij. Als dan nog een laag zelfvertrouwen een rol speelt komen gevoelens van ‘onbegrepen’ en ‘miskenning’ erbij.

  3. Hoogsensitieve zijn vaak ook observerende mensen, echter daarvoor is er vaak geen tijd voor in ons snelle leven met constante veranderingen. En door de hoeveelheid informatie kan een hoogsensitieve zijn focus al te snel verliezen.

Voor deze grote hoeveelheid van uitdagingen dreigen veel hoogsensitieve werknemers gauw te capituleren. Dat resulteert helaas veelal in:

  • Ontbrekende motivatie, ‘werken volgens de voorschriften’, ontslag van binnenuit;
  • Interne conflicten met zichzelf spitsen zich toe en worden naar buiten uitgedragen, wat de eigen situatie alleen nog maar moeilijker maakt;
  • De ervaren stress neemt sterk toe, het prestatievermogen en de gezondheid gaan eronder lijden, gevaar lopen om ernstig ziek te worden Burn-Out

Ben je aan deze punt aangekomen lijkt er nauwelijks een oplossing in zicht. Maak er werk van en zoek de weg naar de talenten.

Hoogsensitiviteit brengt ook specifieke talenten met zich mee. Zoals je eerder al hebt gelezen wordt hoogsensitiviteit omschreven met de 2 kernen zoals ‘waarnemen’ en ‘verbinden’. Deze mensen willen echt weten en begrijpen, en gaan daarbij op zoek naar het grotere plaatje, de bredere context. Hiervoor hebben ze veelal behoefde aan veel extra informatie. Hiervoor gebruiken ze andere logica gebruiken en vervolgens ook andere aanpak van zaken.

Tevens zien we bij hoogsensitieve mensen vaak dat ze:

  • Creatief zijn;
  • Een sterk inlevingsvermogen hebben;
  • Houden van een sterke verbondenheid met anderen;
  • Goed kunnen luisteren;
  • Een sterk rechtvaardigheidsgevoel hebben;
  • Een sterk verantwoordelijkheidsgevoel hebben;

Voor de werkvloer betekent dat hun van vaardigheden helpen zoals:

  1. De combinatie van empathie en anticipatief vermogen helpt b.v. bij voorhand goed kunnen inschatten van mensen en situaties;
  2. De mensgerichte aanpak, de grote empathie en hun goede luistervaardigheden kunnen hoogsensitieve mensen perfecte leidinggevende zijn;

Neem contact met me op en laat ons samen kijken naar jouw kwaliteiten. Leer deze te vergoten, leer jezelf beter kennen en van daaruit kun je groeien op het vlak van levensstijl, zelfzorg, zelfvertrouwen en assertiviteit.

Coaching gericht op Hoogsensitiviteit

Op weg naar een bewustwording dat er een verschil is tussen jou en veel anderen, is in de begeleiding vaak al een belangrijk keerpunt in de beleving en acceptatie van de eigen sensitiviteit. En ook de kennisname dat erbij hoort weleens overprikkelt te raken, de behoefde te hebben je terug te trekken, dat je andere wensen hebt in contacten met anderen en ook in jouw vrijelijk. Vaak wordt er tot met deze keerpunt nogal negatief over gedacht. Dat hoeft niet!

Hoe meer mensen de kwaliteiten van hoogsensitiviteit weten te benutten, hoe minder klachten zich ontwikkelen. Dat geld natuurlijk ook andersom. Zodoende richten wij ons in de Coaching op het vergoten van de kwaliteiten. Dat betekent o.a. ook het vergoten van het zelfvertrouwen waardoor stress en/of zelfs de burn-out vermindert.

De schakelaar omzetten, kijken wie je nu echt bent, wat wel voor jou werkt en waar je wel je kracht in kunt vinden. Dat kan veel meer genot toelaten in jouw leven en je bevrijden van veel gedachten van hoe je zou moeten zijn. Gun jezelf de vrijheid om jezelf te zijn en jouw leven te leven. Ik gun het jou!

Prijzen

(incl. voor- en na-bereiding van sessies; excl. btw)
Per 60 min. € 85,00
Per sessie (90 min.) € 127,50

Ben je benieuwd wat ik voor jou kan betekenen? Neem gerust contact met mij op. Vijf sessies kunnen al een groot verschil maken!

Coaching is een investering in jezelf, in je welzijn en in het welzijn en de rust van jouw gezin.
Afhankelijk van je aanvullende verzekering worden de kosten door een aantal zorgverzekeraars gedeeltelijk vergoed. Informeer hiernaar bij jouw ziekenkostenverzekeraar.
Steeds meer werkgevers vergoeden de coachingkosten van hun werknemers. Ik zou je willen aanraden om dit bij je werkgever na te vragen. Jouw welzijn en functioneren worden sterk beïnvloed door je gezin, en andersom. Als het hier goed gaat, profiteert ook je werkgever van een betere prestatie van jou!